2 – 3 yaş çocuklarda uyku düzeni sorunlu olabilir. Bebeği henüz çok küçük olan ve uyku problemi yaşayan ailelerin 2-3 yaşından sonra da uyku sorunlarının devam ettiğini öğrenmeleri biraz hayal kırıklığına sebep olabilir. Toplumumuzda bebekler büyüdükçe uyku sorunlarının bir şekilde kendiliğinden düzelecek düşüncesi benimseniyor.
40’ı çıksın uyuyacacak, dur bir 3 ay geçsin uykuları düzelecek, 6 aylık olsun katı gıdaya başlasın uyuyacak diyoruz hep. Ama maalesef bebeklik döneminde baş gösteren uyku sorunları ileri ki dönemlerde çoğunlukla varlığını sürdürüyor ama sadece şekil değiştiriyor.
Uyku konusunda uzman Dr. Jodi Mindell ihtiyacı olan uykuyu alamayan, gece boyunca sıkça uyanan bebeklerin %85’nin 3 yaşına geldiklerinde şekil değiştiren kötü alışkanlıklara sahip olduklarını söylüyor. British Kolombiya Üniversitesi’nde yapılan bir diğer araştırma ise bu konuda daha da karamsar bir tablo çiziyor ve bu alışkanlıkların 5 ile 7 yaşına kadar uzayabileceğini ortaya koyuyor.
2 – 3 Yaş Çocuklarda Uyku Düzeni
Eğer sizin de çocuğunuz 2-3 yaşına gelmesine rağmen halen geceleri 2-3 kez uyanıyor ve her uyandığında sizi yanında istiyorsa bu yazı size yardımcı olabilir.
Çocuklar Neden Uykuya Direnirler?
- Fazla heyecanlıdır (bunun nedeni televizyon, uyku öncesi fazla uyarılma, şeker, çikolata, kafein olabilir)
- Bir şey onu rahatsız ediyor olabilir (parlak ışıklar, yüksek ses, sıcak, soğuk, tıkanık burun, geç akşam yemeği vs.)
- Çok meraklı ve inatçı bir çocuk olabilir. Odaya gitmek istemeyebilir çünkü evdeki herkesin ne yapacağını merak edebilir.
- Kendi kendine uyuma becerisini henüz kazanmamış olabilir.
- Korkuyor olabilir, yalnız kalma konusunda korkuları olabilir.
- Yatma saati geç ya da erken olabilir.
- Sorun her ne olursa olsun, çözülebilir ancak unutulmaması gereken bu becerilerin sadece gece yatma saatinde değil gün boyunca çalışılması gerektiğidir.
2 – 3 Yaş Çocuklarda Uyku Düzeni için Neler Yapabilirsiniz?
Erken Yatma Saati Belirleyin: 2 – 3 yaş çocuklarda uyku düzeni için bu dönemindeki çocukların yatma saati en geç 21.00 civarında olmalıdır. Eğer çocuğunuz gündüz uykusunu bıraktı ise yatma saatini biraz öne çekmeniz hem çocuğunuzun çok yorgun şekilde uykuya yatmamasını sağlar hem de gece uyanmalarını azaltır.
Çocuğunuz bu dönemde halen 11-12 saat bir gece uykusuna ihtiyaç duyar. Bu nedenle akşam yatma saatini çocuğunuzun sabah kalkma saatine bakarak belirlemelisiniz. Örneğin sabah 07.00’de uyanan bir çocuğunuz varsa, çocuğunuzun yatma saatini 20.00 civarında tutmalısınız ki ihtiyacı olan 11 saatlik uykuyu alabilsin.
Tutarlı ve Eğlenceli Bir Rutin Oluşturun: Uyku öncesi rutinleri ile çocuğunuza uyku zamanı işaretini verebilirsiniz. Bu yaş dönemi için diş fırçalama, kitap okuma, gün içerisinde en çok hoşuna giden bir olayı paylaşma,ışıkları kapatma ve iyi geceler öpücüğü vermek uygulayabileceğiniz aktivitelerden bazılarıdır.
Rutinde yapacağınız aktiviteler ne olursa olsun, bunları her zaman aynı sırayla yapmaya özen gösterin. Özellikle bu yaştaki çocuklar için uyku öncesinde yapılan aktivitelerin her zaman aynı sırayla yapılması onlar için çok önemlidir.
Uyku Öncesinde Onu Uyarın: Çocuklar bir sonraki aktivitede ne yapacaklarını bilmek isterler ve bunu bildikleri zaman daha uyumlu ve iş birliğine yatkın olurlar. Özellikle oyun oynayan bir çocuğu bir anda kaldırarak odaya gitmeye ve uyumaya ikna etmeniz zordur. Bu nedenle mutlaka uyku zamanından önce “5 dakika sonra yatıyoruz kendini hazırla” demek geçişi kolaylaştıracaktır.
Seçme Şansı Sunun: 2-3 yaş grubundaki çocuklar seçim yapmaya bayılırlar. Hangi 2 pijamandan birini giymek istersin? Bu 4 kitaptan hangi 2’sini okumak istersin? Hangi oyuncağını yatarken yanına almak istersin gibi sorular çocukların hem kendine olan güvenlerini yerine getirir, hem de işbirliğine yatkınlıklarını arttırır.
Sınır Koymak: Bu yaş grubunda bir çocuğunuz varsa ne demek istediğimi çok iyi anladığınıza eminim. Çocuklar sınırları zorlamayı severler. Tutarlı olmak burada kilit noktadır. Yatmadan önce 1 bardak su daha, babaya bir öpücük daha, son tuvalet ziyareti gibi isteklere bir sınır koymanız gerekir. Işıkları kapatmadan önce son suyunu içiyorsun, son kez tuvalete gidiyorsun demek ve bunu kesinlikle uygulamak gereklidir. Tabi ki buradaki tek istisna tuvalet eğitimi almış olan çocuğunuzu eğer böyle bir şey istiyorsa tuvalete son bir kez daha götürmektir.
Yukarıda da belirttiğim gibi sorun ne olursa olsun hepsi çözülebilir. Unutulmaması gereken yatma saati becerilerinin gün boyunca çalışılması gerektiğidir. Amacımız gündüz ilişkilerinizi iyi tutmaktır, böylece akşam yatma saatinde çocuğunuz işbirliğine yatkın olacaktır.
Bu yaş dönemindeki uyku sorunlarını çözmek için Başarı Tabloları oldukça etkilidir. Her zaman çocuğunuzla konuşmalı ve yapacağınız değişiklikleri ona önceden haber vermelisiniz. Örneğin bir aile toplantısı yapabilirsiniz. “Çok güzel şeyler yapıyorsun ama birkaç şeyi daha iyi yapmak için çabalamak gerekiyor, bunun için çok eğlenceli yollar biliyorum” diyebilirsiniz.
Bu başarı tablolarını sevdiği hayvanlardan ya da çizgi film kahramanlarıyla süsleyebilirsiniz. Tabloları hazırlarken 3 davranış seçin, bunlardan 2 tanesi zaten onun yaptığı şeyler 3. ise onu zorlayan bir şey olsun. Her 2-3 haftada bir aile toplantısı yaparak yeni hedefler belirleyin ve başarı tablosunu güncelleyin.
Örneğin tablonuz yatmadan önce dişleri fırçalamak, kitap okumak ve tüm gece boyunca yatağında kalmak maddelerinden oluşabilir. Siz yaşadığınız uyku sorununa göre bu davranışları çeşitlendirebilirsiniz. Bu tabloları hazırlarken sürece onu da dahil edin ve bu tabloyu odasında görünür bir yere asın. Her akşam yatmadan önce ve sabah uyandığında neşeli olduğu bir zamanda bu tabloların üstünden geçin. Başarılı olduğu konularda ona çıkartmalardan verin. Bu çıkartmalar ile ne yapmak istediğini sorun. Parka gitmek, at binmek, pizzacıya gitmek gibi…
Ödülün bir oyuncak olmamasına dikkat edin. Ödülü her zaman sizinle daha çok vakit geçirebileceği bir şey olsun.
İlk zamanlarda başarılı olamazsa asla eleştirmeyin, suçlamayın veya kızmayın. Yapmasını istediğiniz şeyi özendirmeye çalışın.
Ondan ne yapmasını istediğinizi açıkça belirtin. Örneğin tüm gece yatağında kalmasını istiyorsanız bunu ona söyleyin. Bununla ilgili bir öyküde uydurabilir ve kahramanı o yapabilirsiniz. Çocuklar buna da bayılacaklardır. Örneğin “Şimdi Pars kitabını okudu, yatağına yatıyor, anne ve baba da yatıyor, herkes tüm gece kendi odasında uyuyor “diyebilirsiniz.
İnatlaşmayın: Olgun olan taraf sizsiniz, inatlaşmayın kazanamazsınız. Bu sadece istemediğiniz davranışın devamını sağlar. Bunun yerine rahatlayın, yerinize oturun, sakinliğinizle rol model olun. İstediği şeyi elde etmek için kibar davranışı özendirin. Sen uyuyana kadar burada oturacağım , eğer yastığı dışarı atarsan vermeyeceğim deyin. Ve vermeyin.
Eğer biz ebeveynler olarak gergin isek ve kızgın şekilde onlara tepki veriyorsak onlar da bize aynı şekilde tepki gösterirler.
Çocuğu desteklemek: Bazen ağlamak çocukların içinde biriken enerjileri atabilmelerine ve rahatlamalarına yardımcı olur. Her zaman bir şeyleri düzeltemeyiz. Onlara duyguları ile baş edebilmelerini öğretmek bizim sorumluluğumuzdadır. Tabi ki her zaman yanlarında olmalıyız. Ancak sinirlendiklerinde ve ağladıklarında yeniden sakinleşebileceklerini onlara göstermeliyiz.
Küçük çocuklar çok inatçı küçük insanlardır. Değişiklik yapmak için üstünde çalışmak gerekir. İyi bir uyku ile ertesi güne daha enerjik, keşfetmeye ve öğrenmeye istekli olarak uyanırlar. Tutarlılık anahtardır. Eğer siz tutarlı olursanız o da günün sonunda sizinle işbirliği yapamayacağını bilecek ve durumu kabul edecektir.
2 – 3 yaş çocuklarda uyku düzeni her çocuk ve aile kendine özeldir ve çözümler de her aileye göre değişebilir. Ama unutulmaması gereken şey, sağlıklı uyku alışkanlıkları kazandırmak ve uyku eğitimi için hiç bir zaman geç değildir.
Umarım faydası olur…
Sevgilerimle,
Güliz G. Özsaruhan
0-3 Yaş Bebek Uyku Danışmanı
0553 924 34 40
