Bebeğinizin doğmasıyla birlikte yepyeni bir dönem başlar hayatınızda. Emzirmenin oturmasından sonra yeni ebeveynlerin akıllarının en çok karışık olduğu konu ise kuşkusuz UYKU dur.
Klasik bildiğimiz anlamda bir uyku eğitimini ben bebekler 5 aylık olana kadar önermiyorum. Ancak bu dönemde yapabileceğiniz hiçbir şey yok mu?
ELBETTE VAR!
- Bu dönemde bir uyku düzeni oturtabilmek mümkün müdür?
- Güvenli Uyku
- Bebeklerde Uykular Ne zaman Düzenli Hale Gelmeye Başlar?
- Bebeğinize nasıl desteksiz (emzirmeden, sallamadan, kucakta gezdirmeden) uyumayı öğretebilirsiniz?
- Bebeğinizin uyanıklık süreleri nasıl olmalı?
- Bu dönemde uyku öncesi rutin nasıl olmalı?
Bu yazımızda yukarıdaki soruların cevaplarına ulaşabileceksiniz.
Öncelikle ilk aylarda bebekler her 2,5-3 saatte bir beslenirler. Dolayısı ile bebeklerin bütün gece uyumaları beklememeli ve gerçekçi beklentiler içinde olmalıyız.
0-3 ayda bebekler ana rahmindeki gibi güvende hissetmek isterler. Kundaklanmak – hafif sallanmak, beyaz gürültü bebekleri sakinleştirmenin en geleneksel yollarındandır. Bebekleri bu şekilde sakinleştirmekten korkmayınız.
Bu dönemde bir uyku düzeni oturtabilmek mümkün müdür?
Gerçekçi beklentiler içerisinde olmamız önemlidir. Bu dönem kaotik bir dönemdir. Bir gün diğerini tutmayabilir. Bu nedenle bebeğiniz eğer mizaç olarak kolay yapıda bir bebek değilse henüz bu dönemde iyi bir düzen beklemeyin.
Saatli bir düzen için bebeğinizin en az 5 aylık olmasını beklemelisiniz. Bu dönemde esnekliğin tadını çıkarmaya çalışın. Bu dönemde bebeğiniz birçok farklı yerde rahatlıkla uyuyacaktır.
İlk olarak bebeğinize gece-gündüz ayırımını yaptırmakla işe başlayabilirsiniz.
Bunun için gündüz bol doğal gün ışığı, gündüz bir kerede bebeğinizi 2 veya 3 saatten uzun uyutmamak (uzun blok uykuları geceye saklamak), gündüz verimli besleme; gece ise evdeki temponun düşürülmesi, ışıkların kısılması, gece uyanmalarında göz teması kurmadan, ışıkları açmadan bebeğinizi beslemek ve ihtiyaçlarını gidermek bebeğinizin gece -gündüz ayrımını yapmasını sağlayacaktır.
0-4 Ay Dönemi
- Bebeklerde ilk hafta balayı haftasıdır derim hep. Gazları yoktur ve günlerinin büyük bir çoğunluğunu uyuyarak geçirirler.
- 2-4. Haftalarda zorluklar başlamaya başlar. Balayı sona erer. Her bebeği ilk haftalardan itibaren okumaya başlamak zordur. İlk günlerden bebekleri bir programa oturtmaya çalışmak ise sadece sizi üzecektir. Açsa emzirin, sarın sarmalayın ve en kolay nasıl uyuyorsa o şekilde uyutun.
- 6. haftada her ne kadar bebeğiniz size gülücükler saçmaya başlasa da bu dönem aileler için çok yorucu olabilir. Gaz sancıları ve kolik tavan yapmaktadır. (6. hafta) ama 12. hafta gibi son bulacaktır.
- Eğer bebeğiniz erken doğdu ise 12. Haftayı beklenen doğum tarihinden itibaren hesaplamalısınız.
- 6-8.Haftalarda sonra bebekler artık gece –gündüz ayrımını yapmaya başlamışlardır. Bu nedenle 6. Hafta uyku öncesi rutin oluşturmaya başlamak için güzel bir dönemdir.
- Bu dönemde bebeklerin geç akşam uykusuna yatma saatleri vardır. (22.00-23.00) Bazı bebekler gece 4 ile 6 saat beslenmeden uyuyabilirler.
- 7-8. Haftalarda akşam yatma saatini bir miktar öne çekmeye başlayabilirsiniz. (20.00-21.00)
- Bebeğinizin uyku işaretlerine çok dikkat etmek gerekir. Uykunun nispeten düzenli olması + yeterli gündüz uykuları + erken gece uykuları bu dönemi bir nebze rahatlatacaktır.
- Bebeğiniz 3-4 aylık olduğunda birçok bebeğin gaz sancıları artık fark edilir derecede azalır. Akşam üstü ağlamaları azalır. Gece daha iyi uyuyor olabilir ancak birçok bebeğin gündüz uykuları halen düzensiz ve kısadır.
- Bazı bebekler 3. ayda uzun bir sabah uykusu uyuyabilirken, 4. ayda bu kısalır. Bunun nedeni bebeğin artık o sabah uykusuna ihtiyaç duymamasıdır.
- 3-4. Aydan sonra 19.00-20.00 gibi akşam uykusuna yatmak için hazır hale gelirler.
- Özellikle ilk 1,5 ay bebeğinizi her ağladığında emzirmeniz idealdir. Ancak daha sonra her ağlamanın açlık ağlaması olmadığını bilmek gerekir. Bebeğinizin sadece huysuz ya da yorgun olabileceğini unutmamak gerekir.
- Bu dönemde uyku gerilemesi yaşanabilir.(4. ay) Hem anne –babayla birlikte olmak isterler hem de 4. ay ile birlikte bebeklerde NON REM uyku fazı oluşmaya başlar onlar da her döngüde daha çok uyanmaya başlarlar.
- Bu dönemde bebekleri uyanık ama uykulu yatağına yatırmayı deneyerek ona kendi kendine uyuma becerisi kazandırmak konusunda çalışabilirsiniz. İlk başlarda 5 ile 20 dakika bu denenebilir. Eğer bu süre içinde başarılı olunmuyorsa bebeğinizi kucağınıza alarak alışık olduğu şekilde uyutup rahatlatabilirsiniz. Başka bir zaman yeniden denenebilir.
Güvenli Uyku
- Bu dönem güvenliğin ilk öncelik olarak tutulması gereken bir dönemdir. Amerikan Pediatri Akademisi Ani Bebek Ölümü Sendromundan korunmak için bebeklerin dönme becerisi elde edene kadar yataklarına her zaman sırt üstü yatırılmasını önerir.
- Bebeğin yatağının şiltesinin orta sertlikte olması, bebeği Ani Bebek Ölümü Sendromundan koruyacaktır.
- Yine bebeğin yattığı yerde bebeğin boğulmasına neden olabilecek hiçbir yastık, süs yastığı, yorgan, örtü ve oyuncağın bulunmaması gerekir.
- Amerikan Pediatri Akademisi ilk 6 ay bebeklerin ebeveynleri ile aynı odada ancak farklı bir yatakta yatmasını önerir.
Bebeklerde Uykular Ne zaman Düzenli Hale Gelmeye Başlar:
- Bebeklerde ilk olarak gece uykuları düzenli şekilde oluşmaya başlar. 6-8. haftalarda
- Daha sonra ilk sabah uykusu oluşur. 3-5.aylarda
- En sonda öğleden sonraki uyku düzenli hale gelmeye başlar. 4-6.aylarda
0-4 ay özellikle gündüz uykuları konusunda endişe edilmesi gereken bir dönem değildir. Bazı bebekler uzun gündüz uykuları uyurken, bazıları sadece tek bir uykuda 30-45 dakika uyuyacaktır.
Bebeğinizi nasıl desteksiz (emzirmeden, sallamadan, kucakta gezdirmeden) uyumayı öğretebilirsiniz?
Bebeğinizi yorgun olmadan – uyanık ama uykulu şekilde yatağına yatırmayı deneyin. Yatırınca okşayın. Kaliteli, sade bir uyku ortamı yaratın. İlk başta bunu yaklaşık 10-20 dakika deneyin. Ağlarsa kucağınıza alın, sakinleştirin, hafifçe sallayın ve yeniden yatırın. Gözlerini yatağında kapamasını sağlamaya çalışın. Başarılı olamazsanız denemeyi başka bir güne bırakın. Sallanmadan – biberon veya meme olmadan uyumasına odaklanın. Bebeğinizi tek bir yöntemle uyumaya alıştırmamaya çalışın. Bebeğinize uykunun sadece memede olabileceği mesajını vermeyin.
Bebeğinizin uyanıklık süreleri nasıl olmalı?
Bebeklerin gündüz iki uyku arasında uyanık kalabilecekleri belirli süreler vardır. Bu süreler konusunda birçok farklı kaynakta farklı zamanlar görürseniz şaşırmayın. Her yetişkinin birbirinden farklı olduğunu düşünürsek, her bebeğin ihtiyaçlarının da farklı olacağını unutmamak gerekir. Bu dönemde saatlere odaklanmaktansa bebeğinizin size vereceği sinyalleri takip etmeye çalışın.
Ama yine de bu dönemde bazı genel uyanıklık süreleri vardır:
0-5. Hafta: 45 dakika- 1 saat arasında
6-8. Hafta: 1 saat-1 saat 15 dakika
9-12. Hafta: 90 dakika
4. Ay: 1 saat 15 dakika-1 saat 45 dakika
Bu dönemde uyku öncesi rutin nasıl olmalı?
Siz bebeğinize, bebeğiniz de size alıştıktan sonra, 6. Haftalar civarında bebeğinizi uyku öncesi rutinler ile tanıştırabilirsiniz. Uyku öncesi rutinler bebekleri sakinleştirir, uykuyu tanımalarını ve uykuya hazırlanmalarını sağlar. Uyku öncesi rutinler: Banyo, masaj, beyaz gürültü, kundaklamak (dönme becerisi elde ettiğinde kundaktan çıkarılmalıdır) ve emzirmek şeklinde olabilir.
Sevgilerimle,
Güliz G. Özsaruhan
0-3 Yaş Bebek Uyku Danışmanı